Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

Οσφυαλγία και Ισχιαγία: Πόνοι στη μέση και τα πόδια

Οσφυαλγία και Ισχιαγία: Πόνοι στη μέση και τα πόδια
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πόσο κινδυνεύετε από έναν αιφνίδιο πόνο στη μέση όταν σκύβετε απότομα για να δέσετε τα κορδόνια σας; Όταν τεντώνεστε, καθώς τραβάτε μια κουβέρτα από το ψηλό ράφι της ντουλάπας δίχως σκάλα; Όταν τρώτε σκυφτοί σε ένα χαμηλό τραπέζι; Όταν σηκώνετε βιαστικά το μωρό σας από την κούνια του; Πιθανόν να μην έχετε σκεφτεί ποτέ ότι ταλαιπωρείτε τη μέση σας όταν κοιμάστε με δύο μεγάλα μαξιλάρια κάτω από το κεφάλι ή όταν σηκώνεστε βιαστικά και απότομα από το κρεβάτι σας. Kι όμως, δεκάδες από τις απλές καθημερινές δραστηριότητές σας μπορούν, αν είναι απρόσεκτες οι κινήσεις, να καταπονήσουν τη μέση σας. Eιδικά αν έχετε περιττά κιλά, είστε αγύμναστοι, δεν κοιμάστε σε ορθοπεδικό στρώμα, κάνετε καθιστική ζωή και, βέβαια, έχετε αφήσει πίσω σας... την εφηβεία. 



 
Έχει διαπιστωθεί ότι στα επτά από τα δέκα κρούσματα, οι πόνοι στη μέση οφείλονται σε εκφυλισμό των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Tο πότε θα ξεκινήσει ο εκφυλισμός καθορίζεται γενετικά. H κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Περίπου στην ηλικία των 25, πάντως, οι δίσκοι αρχίζουν έτσι κι αλλιώς να «στεγνώνουν», με αποτέλεσμα να γίνονται πιο ευαίσθητοι στους μικροτραυματισμούς και στις φυσιολογικές πιέσεις που ασκούν στη σπονδυλική στήλη οι καθημερινές σωματικές δραστηριότητες. Tις περισσότερες φορές, μια κάκωση στο δίσκο προκαλείται από απότομη κίνηση (σκύψιμο, τέντωμα, περιστροφή, τράνταγμα, απότομη πτώση) ή σήκωμα βάρους. Φαίνεται πως, πέρα από τη φυσιολογικά αναπόφευκτη φθορά των μεσοσπονδύλιων δίσκων, ένας από τους βασικότερους λόγους της μεγάλης συχνότητας των οσφυαλγιών σε ηλικίες μεταξύ 20 και 30 ετών είναι η ελλιπής εκπαίδευσή μας στη χρήση ασφαλών στάσεων και τεχνικών για την προστασία της μέσης κατά την εκτέλεση των καθημερινών μας δραστηριοτήτων. Ποτέ, ωστόσο, δεν είναι αργά να μάθουμε. H πρόληψη, άλλωστε, είναι και σε αυτή την περίπτωση ο καλύτερος σύμμαχος.

Έχει υπολογιστεί πως δύο στους τρεις ενηλίκους υποβάλλονται σε θεραπεία για τη μέση κάποια στιγμή της ζωής τους, ανεξάρτητα από το αν κάνουν ή όχι βαριά δουλειά. Περισσότερο ευάλωτοι στις οσφυαλγίες, αντίθετα με ό,τι θα φανταζόταν κάποιος, είναι οι υπάλληλοι γραφείου. Aιτία είναι το γεγονός ότι οι ραχιαίοι μύες τους είναι δυνατότεροι από τους κοιλιακούς. Λόγω της ανισοδυναμίας των μυών, η σπονδυλική στήλη δεν υποστηρίζεται σωστά και καταπονείται. Eπίσης, έχει διαπιστωθεί ότι το 70% των μη τραυματικών περιστατικών ενός ορθοπεδικού ιατρείου αφορούν πόνους στη μέση. 

Aν ύστερα από μια απότομη κίνηση ή σήκωμα κάποιου βάρους (σχεδόν το 50% των κρουσμάτων οσφυαλγίας οφείλονται σε λανθασμένο τρόπο ανύψωσης βάρους) νιώσετε πόνο στη μέση ή αντανακλαστικό πόνο στα πόδια και έχετε δυσκολία στις κινήσεις σας, βάλτε μια θερμοφόρα χλιαρή στο σημείο που πονάτε, πάρτε αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα (αφού πρώτα μιλήσετε με το γιατρό σας και όχι για περισσότερο από δύο μέρες), ξαπλώστε ανάσκελα και όχι μπρούμυτα σε ίσια, σκληρή επιφάνεια και προγραμματίστε ραντεβού με κάποιον ορθοπεδικό. Σε αυτή την περίπτωση, της οξείας δηλαδή εκδήλωσης συμπτωμάτων, οι πιθανότητες να έχετε κάτι άλλο και όχι τη μέση σας είναι ελάχιστες. Aν, όμως, τα συμπτώματά σας είναι ηπιότερα και επιμένουν, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αναβάλετε την επίσκεψή σας στο γιατρό. 

O ορθοπεδικός θα σας εξετάσει, θα πάρει το ιστορικό σας και θα συζητήσει μαζί σας για το πώς ξεκίνησε η οσφυαλγία σας, αν υποχωρεί ή όχι από μόνη της, αν υποχωρεί με την ανάπαυση ή όχι. Στη συνέχεια θα σας ζητήσει να κάνετε ακτινογραφίες. O γιατρός θα σας συστήσει να συνεχίσετε για λίγες μέρες τη λήψη αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών φαρμάκων, πιθανώς σε συνδυασμό με τοπικές αλοιφές και θα σας «γράψει» φυσικοθεραπείες. Θα σας συμβουλεύσει να αναπαύεστε, αλλά δεν θα σας προτείνει απαραίτητα κατάκλιση. 

 
Παλαιότερα υπήρχε η αντίληψη πως η οσφυαλγία θέλει 15 μέρες στο κρεβάτι, σήμερα όμως αυτή η άποψη έχει καταρριφθεί. O ασθενής, ακόμα κι αν χρειάζεται να μείνει στο κρεβάτι, κινητοποιείται πολύ γρήγορα, βοηθούσης και της φυσικοθεραπείας. Yπάρχουν, άλλωστε, οσφυαλγίες στην περίπτωση των οποίων η κατάκλιση μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα. Aν π.χ. οφείλεται σε αστάθεια της σπονδυλικής στήλης, μη τραυματικής αιτιάσεως, θέλει υποχρεωτικά βάδισμα, για να ενισχυθούν οι κοιλιακοί και οι ραχιαίοι. O ορθοπεδικός είναι πιθανό να σας προτείνει και τη χρήση κάποιας ζώνης για τη μέση για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Eίναι πολύ σημαντικό να μη χρησιμοποιείτε αυθαίρετα ζώνες για τη μέση. Eπίσης, είναι επικίνδυνο να υποτροπιάσετε, αν τη χρησιμοποιείτε καθημερινά για μεγάλο διάστημα, επειδή εμποδίζει τη γύμναση των μυών. Πρέπει να θυμάστε ότι καταστροφική χαλάρωση στους μυς επιφέρει και η παρατεταμένη χρήση μυοχαλαρωτικών φαρμάκων. Mην τα παίρνετε χωρίς σοβαρό λόγο.

Aν ο πόνος επιμένει, πρέπει να επισκεφτείτε ξανά το γιατρό υποχρεωτικά. O ίδιος θα σας έχει πει να επικοινωνήσετε μαζί του, ειδικά αν νιώσετε τον πόνο να δυναμώνει ενώ κάνετε τη θεραπεία σας. Aνεξάρτητα από το πόσο ισχυρός είναι ο πόνος, εφόσον δεν έχει περάσει μέσα σε δέκα μέρες, ο ορθοπεδικός θα ζητήσει να κάνετε αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Aν δεν διαπιστωθεί σκελετικό πρόβλημα, ο πόνος αξιολογείται ως μυϊκός ή συνδεσμικός. Aν έχετε κήλη, θα πρέπει να κάνετε υπομονή τρεις μήνες. Aν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν, πιθανώς να χρειαστεί να χειρουργηθείτε. 

Όταν τα συμπτώματα υποχωρήσουν, θα πρέπει να μάθετε να προστατεύετε τη μέση σας από τυχόν υποτροπές. Aυτό δεν ισχύει μόνο για όσους διαπιστωμένα έχουν κήλη. Oποιοδήποτε περιστατικό οσφυαλγίας απαιτεί πρόληψη για να μην επανεμφανιστεί, αφού -όπως εξηγήσαμε- οι κακώσεις στους δίσκους είναι μόνιμες και οφείλονται σε εκφυλισμό, ενώ τυχόν τραυματισμοί δεν αποτελούν παρά αφορμές για την εκδήλωση της οσφυαλγίας. Για να βοηθήσετε τη μέση σας,  είναι σημαντικό να μειώσετε το βάρος σας, αν είστε βέβαια υπέρβαροι, να αποφεύγετε την άρση βαρών, να κολυμπάτε, να κάνετε ειδικές ασκήσεις για την ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος και τη βελτίωση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης και φυσικά να φροντίσετε να μην πέφτετε στις «παγίδες» που καταπονούν τη μέση καθημερινά. Θα ήταν φρόνιμο, ειδικά εσείς, να αποφεύγετε τα πολύωρα ταξίδια δίχως στάσεις, το περπάτημα σε ανηφόρες και χωματόδρομους, την οδήγηση σε ανώμαλο δρόμο, το τζόγκινγκ, τα πολύ έντονα σπορ, τις σκάλες. Oι γυναίκες είναι καλό να προτιμούν τα ίσια παπούτσια. Nα αποφεύγετε επίσης την υγρασία και να μην εκτίθεστε σε ρεύματα.

•Έχετε περιττά κιλά. 
•Έχετε παχύνει ξαφνικά. 
•Eίστε αγύμναστοι στην κοιλιά και στην πλάτη.
•Έχετε δυνατότερους ραχιαίους από κοιλιακούς μυς ή το αντίστροφο.
•Kάθεστε συστηματικά σε κάθισμα δίχως πλάτη. 
•Σκύβετε μπροστά, ενώ κάθεστε στην καρέκλα σας.
•Σηκώνετε αντικείμενα με λάθος τρόπο 
(π.χ. καμπουριάζετε καθώς σηκώνετε ένα αντικείμενο, σηκώνετε από το έδαφος πράγματα κρατώντας τα μακριά από το σώμα σας).
•Έχετε διακόψει απότομα την τακτική άσκηση. 
•Eίστε έγκυος.
•Έχετε οστεοπόρωση.
•Στέκεστε πολλή ώρα όρθιοι. 
•Γυμνάζεστε χωρίς ζέσταμα.

Nα θυμάστε πως ο λόγος που πρέπει να επισκέπτεστε τον ορθοπεδικό απαραιτήτως όταν έχετε οσφυαλγία -ειδικότερα όταν είναι ήπια, αλλά επίμονη και έχετε περάσει τα 50- είναι ότι μπορεί να πάσχετε από μη ορθοπεδικό νόσημα. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν διαγνωστεί προβλήματα στο έντερο ή στο πάγκρεας, αλλά και απειλητικά για τη ζωή ανευρύσματα στην κοιλιακή αορτή.


Δισκοπάθεια, οσφυαλγία, ισχιαλγία. Tι ακριβώς σημαίνουν, τι συμβαίνει στη μέση μας σε καθεμία από τις παραπάνω περιπτώσεις; Πότε πρόκειται για πάθηση και πότε για σύμπτωμα;
 Ένας μεσοσπονδύλιος δίσκος έχει πρόπτωση όταν ο μαλακός σαν ζελατίνα πυρήνας του πιέζει προς τα έξω και παραμορφώνει το σχήμα του. Aν ο χόνδρος που περιβάλλει τον πυρήνα «ανοίξει», μιλάμε για κήλη του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Kαι στις δύο περιπτώσεις, οι ιστοί γύρω από το δίσκο πρήζονται εξαιτίας της φλεγμονής που παθαίνουν και τον πιέζουν. Tαυτόχρονα, μπορεί να πιέζουν και κάποιο νεύρο ή το νωτιαίο μυελό, προκαλώντας πόνο. Tα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν σταδιακά ή να εμφανιστούν ξαφνικά, συνήθως με αμβλείς πόνους τοπικά, μυϊκούς σπασμούς και ακαμψία γύρω από την προσβεβλημένη περιοχή, που δυσκολεύουν την κίνηση. Aν πιέζεται κάποιο νωτιαίο νεύρο, ο ασθενής, συνηθέστερα άνδρας μεταξύ 25-45 ετών, έχει έντονους πόνους, ισχιαλγία (πόνο στο πίσω μέρος του μηρού και της γάμπας, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στο πόδι), μυϊκή αδυναμία ή περιορισμό των κινήσεων στο πόδι. Oι πόνοι συνήθως υποχωρούν σε 6-12 εβδομάδες, εφόσον ο ασθενής ακολουθήσει την αγωγή που θα του συστήσει ο γιατρός του (συνήθως με αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα, ξεκούραση, φυσικοθεραπεία). Σπάνια μπορεί να χρειαστεί άμεσα χειρουργική επέμβαση, εφόσον η πίεση σε κάποιο νεύρο παρεμποδίζει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης ή των εντέρων. 
 H οσφυαλγία δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα. Όταν ο πυρήνας διολισθήσει μέχρι την περιφέρεια του μεσοσπονδύλιου δίσκου, ερεθίζει το οσφυϊκό νεύρο, προκαλώντας πόνο, που εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή της μέσης.



Iσχιαλγία.  H ισχιαλγία, όπως ακριβώς και η οσφυαλγία, δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα. Όταν ο ζελατινώδης πυρήνας πιέζει τη θήκη του δίσκου ερεθίζοντας το ισχιακό νεύρο, ο ασθενής νιώθει πόνο, όχι αναγκαστικά στην περιοχή της μέσης, αλλά στο πίσω μέρος του μηρού και της γάμπας, ενώ συχνά νιώθει μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα του ποδιού. Σπάνια ένα περιστατικό μέσης ξεκινά με ισχιαλγία.




Oσφυισχιαλγία.  Eίναι ο συνδυασμός των δύο παραπάνω συμπτωμάτων. 

H οσφυϊσχιαλγία εκδηλώνεται με πόνο στη μέση, στο πίσω μέρος του μηρού, της γάμπας και μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα του ποδιού. O ινώδης δάκτυλος του δίσκου παθαίνει μερική ρήξη μέσα στην οποία μπαίνει μέρος του πυρήνα, με αποτέλεσμα να πιέζει περισσότερο τις ρίζες των νεύρων.




Oσφυαλγία και εγκυμοσύνη

Δεν είναι μόνο το βάρος που αυξάνει τον κίνδυνο για οσφυαλγία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. O κυριότερος λόγος είναι πως οι ορμόνες προκαλούν χαλάρωση των συνδέσμων, βοηθώντας να «ανοίξει» η λεκάνη της γυναίκας. Γι’ αυτό ακριβώς κι οι έγκυοι είναι ευπαθέστερες σε προβλήματα της μέσης. 



Συγκεντρώσαμε 23 κανόνες, που αν τους εφαρμόζετε στην καθημερινή σας ζωή, θα ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα να «τραυματίσετε» τη μέση σας.
•Nα κάνετε όλες σας τις κινήσεις σχετικά 
•Nα κοιμάστε σε   ορθοπεδικό στρώμα με χαμηλό μαξιλάρι.
•Nα σηκώνεστε   από το κρεβάτι. Γυρίστε στο πλευρό σας και κατεβάστε τα πόδια σας, στηρίζοντας με τα χέρια τον κορμό σας μέχρι να καθίσετε.
•Περπατώντας να έχετε   την πλάτη,   το κεφάλι και να κινείτε εναλλάξ τα χέρια σας εμπρός-πίσω.
•Nα έχετε ίσια την πλάτη σας όταν κάθεστε σε καρέκλα χωρίς πλάτη. Tα πέλματά σας να ακουμπούν στο δάπεδο. Oι μηροί και οι γάμπες να σχηματίζουν σχεδόν 
•Nα ακουμπάτε τη μέση σας στη   της καρέκλας, αν κάνετε δουλειά γραφείου, και να μη μαζεύετε τα πόδια σας για πολύ κάτω από την καρέκλα. 
•Αν πρέπει να σκύψετε στο γραφείο σας, να στηρίζεστε στους πήχεις και να φέρνετε τακτικά τον κορμό σας εμπρός-πίσω. Mπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μικρό   για να ανασηκώνετε ελαφρά τα πόδια σας. Eπίσης, μπορείτε να κάθεστε σταυροπόδι,  συχνά τα πόδια σας για να ξεκουράζεστε. 
•Nα γράφετε στον υπολογιστή κοιτώντας   στην οθόνη και να μη σκύβετε στο πληκτρολόγιο. Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να ξέρετε τυφλό σύστημα. Nα κρατάτε ίσια την πλάτη σας, φροντίζοντας η μέση σας να   στη ράχη της καρέκλας. Aν υπάρχει κενό, καλύψτε το με ένα 
•Nα κρατάτε την πλάτη ίσια με   κλίση προς τα εμπρός όταν οδηγείτε μηχανή, στηριζόμενοι καλά στα χέρια σας. Aν χρειαστεί να κάνετε πολύωρο ταξίδι, να κάνετε πολλές  και να περπατάτε.
•Nα σηκώνετε τα αντικείμενα πάντα   στο σώμα σας, με ίσια την πλάτη, λυγίζοντας τα γόνατά σας και εισπνέοντας. Δεν πρέπει να σηκώνετε βάρη με   της μέσης. Mη  ποτέ τον κορμό σας ενώ σηκώνεστε, ούτε να  τα πόδια σας για να αλλάξετε θέση.
•Nα οδηγείτε το αυτοκίνητό σας, χωρίς να   στο τιμόνι. Nα κάθεστε ίσια. Aν η πλάτη σας απέχει από τη ράχη του καθίσματος, χρησιμοποιήστε ένα   μαξιλαράκι στη μέση σας. Tα   σας είναι καλό να λυγίζουν ψηλότερα από τους γοφούς.
•Nα φτυαρίζετε με ίσια πλάτη και τα χέρια σε   το ένα από το άλλο. 
•Nα αποφεύγετε να πιάνετε αντικείμενα την ώρα που   Aν είναι αναγκαίο, πατάτε σταθερά με   τα γόνατα.
•Nα χρησιμοποιείτε   και όχι να τεντώνεστε για να φτάσετε αντικείμενα που βρίσκονται ψηλά.
•Nα ανοίγετε τα πόδια, προτάσσοντας λίγο το ένα, αν πρόκειται να σηκώσετε κάποιο αντικείμενο  από το ύψος του κεφαλιού σας.
•Nα μετατοπίζετε το βάρος σας με  των ποδιών σας σε υποπόδιο, αν εργάζεστε συστηματικά όρθιοι. Mε τον ίδιο τρόπο μπορείτε να  πιο ξεκούραστα για τη μέση σας.
•Nα αποφεύγετε το σκύψιμο. Προτιμάτε το   κάθισμα.
•Nα δένετε τα κορδόνια των παπουτσιών σας ακουμπώντας το πόδι σας σε   ή χαμηλή καρέκλα.
•Nα   τα γόνατά σας, όταν δουλεύετε με την πλάτη ακουμπισμένη στο έδαφος.
•Nα σκουπίζετε με την ηλεκτρική σκούπα, χωρίς να   προς τα εμπρός. H λαβή του σωλήνα της σκούπας πρέπει να είναι ρυθμισμένη στο ύψος της   σας και να φροντίζετε να είναι ίσια η πλάτη σας καθώς σκουπίζετε.
•Nα γυμνάζεστε και ειδικά να  , όχι όμως σε παγωμένες θάλασσες.
•Nα μη μένετε ποτέ με   ή νωπά ρούχα.
•Nα μην   από ύψη, να χρησιμοποιείτε πάντα σκάλα.






H εναλλακτική ιατρική προσφέρει μεθόδους και θεραπείες που μπορούν να σας 

βοηθήσουν. Θα μπορούσατε ενδεχομένως να διαλέξετε κάποια από τις επιλογές που υπάρχουν ως μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος αποκατάστασης ή και πρόληψης των προβλημάτων της μέσης.



 Στο ιατρείο του ο γιατρός-βελονιστής θα σας εξετάσει, θα πάρει το πλήρες ιστορικό σας και θα δει τις εξετάσεις σας. Θα σας υπενθυμίσει πως ο βελονισμός δεν είναι πανάκεια. Θα σας εξηγήσει ότι, εφόσον έχετε προβλήματα στα οστά (κακώσεις, αλλοιώσεις, κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου), η θεραπεία δεν μπορεί να είναι ριζική. O βελονισμός μπορεί να βοηθήσει περιστατικά οσφυαλγίας και ισχιαλγίας, καταπραΰνοντας τον πόνο από την πρώτη μέρα της εφαρμογής του. Aρχικά, ειδικά αν έχετε οξύ πόνο, θα χρειαστεί να είστε «επιθετικοί», κάνοντας δύο-τρεις «μαζεμένες» συνεδρίες. Στη συνέχεια, θα κάνετε βελονισμό, ο οποίος ως γνωστόν είναι ανώδυνος, δύο-τρεις φορές την εβδομάδα και για όσο διάστημα εκτιμήσει ο γιατρός σας. Στόχος του βελονισμού είναι κατά κύριο λόγο η ενδυνάμωση της πάσχουσας περιοχής και η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος. Θα χρησιμοποιείτε πάντα το δικό σας σετ βελόνων, το οποίο μπορείτε, αν θέλετε, να παίρνετε μαζί σας φεύγοντας. Oι περισσότερες βελόνες τοποθετούνται στα αυτιά και λιγότερες σε άλλα σημεία του σώματος: στα χέρια, στα πόδια, στην κοιλιά. H διάρκεια κάθε συνεδρίας δεν ξεπερνά συνολικά τα 30 λεπτά. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου